150 lat Społem - Naukowa retrospekcja. Konferencja historyczna na temat historii spółdzielczości konsumenckiej w Polsce
W historycznym gmachu Społem w Warszawie przy ul. Grażyny 13/15, w Sali im. Ireny Strzeleckiej, 15 maja br. Zarząd KZRSS Społem zorganizował konferencję naukową poświęconą 150-letniej historii spółdzielczości spożywców w Polsce. Patronat honorowy nad nią objęła wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska, a wśród jej uczestników znaleźli się działacze społemowscy, w tym byli prezesi Związku Bogdan Augustyn i Jerzy Rybicki. Konferencję otworzył i gości powitał prezes Zarządu KZRSS Społem Ryszard Jaśkowski.
Następnie wysłuchano kolejnych wystąpień naukowców: prof. Zofii Chyra-Rolicz z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach o powojennych losach spółdzielczości społemowskiej; prof. Romualda Turkowskiego z Instytutu Historycznego UW o narodzinach idei tej spółdzielczości na przełomie XIX /XX wieku; dr Ruty Śpiewak z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN o nowym spojrzeniu na myśl spółdzielczą z pozycji współczesnych kooperatyw spożywczych oraz dr Aleksandry Bilewicz także z IRWiR PAN o Społem w okresie międzywojennym i czasach okupacji niemieckiej.
Po tej rzetelnej naukowej retrospektywie, rozwinęła się dyskusja, w której udział wzięli słuchacze na sali. Red. Dariusz Gierycz ze Społemowca Warszawskiego, odwołując się do prekursorów ruchu społemowskiego, mówił o etosie społemowskim pracy dla dobra powszechnego, siły narodowej i niezawodności oraz periodyzacji historii 150-lecia. Dr. Krzysztof Lachowski, prezes Tow. Spółdzielców wskazał, że jego zdaniem najbardziej opresyjne prawo spółdzielcze i „próby kasacji" spółdzielczości niestety dotyczą ostatniego 30-lecia.
Z kolei były prezes CZSS Społem, a obecny prezes Klubu Działaczy Spółdzielczych Bogdan Augustyn podkreślił, iż mimo wielokrotnie krytycznych warunków, Społem przetrwało, bo umiało się dostosować do nich i zachowano wartości spółdzielcze. Mimo wielkich strat materialnych i szkód moralnych spowodowanych tzw. specustawą z 1990 r., trzeba obecnie utrzymać nieodzowną bazę społeczną spółdzielni. Na zakończenie dyskusji, red. Elżbieta Jędrych, sekretarz RN WSS Praga Południe zaapelowała do władz Związku o zorganizowanie kolejnej konferencji o przyszłości Społem i szansach modernizacji, w nawiązaniu do obecnej konferencji naukowej.
Podsumowując konferencję i dziękując jej referentom i uczestnikom, prezes Ryszard Jaśkowski zapowiedział, że wkrótce Związek powoła swoją Radę Konsultacyjną, dla wytyczenia przyszłości spółdzielczości konsumenckiej, z udziałem naukowców i ekspertów. Weźmie ona pod uwagę dorobek 150-lecia, bo przez trzy wieki Społem niezawodnie służy potrzebom społecznym. Zaprosił zebranych na następne konferencje popularno-naukowe w czerwcu oraz październiku oraz do udziału w dalszych obchodach jubileuszowych. Zaprezentował też statuetkę honorową Hermesa, jaką Związek otrzymał niedawno z okazji jubileuszu od redakcji Poradnika Handlowca.
Autor: Dariusz Gierycz
