Działalność KZRSS "Społem"

Działalność KZRSS "Społem" w latach 1991—2005

Wraz z przemianami politycznymi i gospodarczymi w Polsce po 1989 roku, związanymi z przejściem od gospodarki planowanej centralnie do gospodarki wolnorynkowej, na mocy ustawy
z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielni, uległ likwidacji "Społem" Związek Spółdzielni Spożywców oraz nastąpiły zmiany w organizacji i działalności spółdzielni.
Ustawa ta oraz inne ustawowe uregulowania prawne doprowadziły do rozdrobnienia spółdzielczości spożywców i znacznie osłabiły jej pozycję. Spółdzielnie spożywców zostały odpaństwowione i przestały działać w ramach nakazów oraz innych ograniczeń.
Stały się samodzielnymi podmiotami gospodarczymi, zdanymi wyłącznie na własne siły.

W tym czasie rozpoczął się żywiołowy rozwój handlu prywatnego, zarówno detalicznego jak i hurtowego. Wkrótce rozpoczęła się też niekontrolowana ekspansja na polski rynek dobrze zorganizowanych i zasobnych finansowo zagranicznych sieci handlowych. Nastąpił trudny okres w działalności spółdzielni spożywców, która nie była w pełni przystosowana i przygotowana do twardych zasad gospodarki wolnego rynku oraz walki konkurencyjnej. Bezwzględne prawa wolnego rynku i silna konkurencja poddały spółdzielczość spożywców "Społem" ostrej próbie. W wielu spółdzielniach spowodowało to m.in. zmniejszenie się liczby członków spółdzielni, zmniejszenie zatrudnienia oraz likwidację licznych spółdzielczych podmiotów. Znaczna część spółdzielni nie wytrzymała silnej konkurencji i uległa likwidacji.

W celu zjednoczenia rozproszonego społemowskiego ruchu spółdzielczego i wzajemnej pomocy w warunkach wolnego rynku, w dniach 11—12 grudnia 1991 r. przedstawiciele 122 spółdzielni spożywców na Zjeździe Założycielskim w Warszawie założyli Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców "Społem", jako dobrowolną organizację zrzeszającą spółdzielnie z całego kraju. Statut Związku został zarejestrowany w sądzie w dniu 10 stycznia 1992 r.
Prezesem Zarządu Związku został wybrany Edmund Bogdan Bubak, a wiceprezesami – Ryszard Buzuk i Stanisław Sosnowski.

Związek przyjął historyczny znak w postaci kompozycji graficznej, symbolizującej trzy postacie na tle kuli ziemskiej z wkomponowanym napisem "Społem".

W listopadzie 1992 r. reaktywowana została przynależność
tego Związku do Międzynarodowego Związku Spółdzielczego
(International Co–operative Alliance – ICA).

Głównym celem działania KZRSS "Społem" jest pomoc i ułatwianie zrzeszonym spółdzielniom realizacji ich statutowych zadań oraz inspirowanie współdziałania spółdzielni dla ich rozwoju i integracji.

Do statutowych zadań KZRSS "Społem" należy:

- przeprowadzanie lustracji zrzeszonych spółdzielni
- prowadzenie na rzecz zrzeszonych spółdzielni działalności instruktażowej i doradczej, w szczególności w zakresie:
     a) doradztwa prawnego, ekonomiczno–finansowego, podatkowego i rachunkowości
   b) pomocy w wyborze najefektywniejszych rozwiązań organizacyjnych i gospodarczych
     c) form i metod zarządzania spółdzielnią
- prowadzenie na rzecz zrzeszonych spółdzielni działalności kulturalno–oświatowej, szkoleniowej i wydawniczej
- reprezentowanie interesów zrzeszonych spółdzielni wobec organów administracji państwowej i organów samorządu terytorialnego
- reprezentowanie zrzeszonych spółdzielni za granicą oraz w międzynarodowym ruchu spółdzielczym
- inicjowanie i rozwijanie współpracy między spółdzielniami oraz współdziałanie z placówkami naukowo–badawczymi
- opracowywanie informacji i analiz dla potrzeb zrzeszonych spółdzielni
- organizowanie przeprowadzania badań sprawozdań finansowych zrzeszonych spółdzielni na zasadach określonych w odrębnych przepisach
- udzielanie zrzeszonym spółdzielniom pomocy w zakresie działalności socjalnej
- wykonywanie innych zadań przewidzianych w ustawie oraz w statucie Związku.

KZRSS "Społem" nie prowadzi działalności gospodarczej, lecz pełni przede wszystkim funkcje rewizyjno–patronackie, przykładając duże znaczenie do działalności lustracyjnej i konsultingowej oraz tworzenia podstaw organizacyjno–prawnych dla integracji gospodarczej i funkcjonalnej zrzeszonych spółdzielni.