Jubileusz 135-lecia PSS „Społem" w Katowicach
W dniu 3 marca br. w społemowskiej restauracji „Variete" w Galerii „Skarbek" w Katowicach odbyło się Jubileuszowe Spotkanie z okazji 135-lecia miejscowej Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem".
Na Jubileuszowe Spotkanie przybyli m.in. prezes Zarządu Krajowej Rady Spółdzielczej Alfred Domagalski, prezes Zarządu Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Spożywców „Społem" Jerzy Rybicki, wiceprezydent Katowic Marian Skiba, przewodniczący OPZZ Eugeniusz Guz, szef Krajowej Sekcji Handlu i Bankowości NSZZ „Solidarność" Alfred Bujara, liczni kontrahenci handlowi i prezesi zaprzyjaźnionych spółdzielni społemowskich.
Gości powitali gospodarze: prezes Zarządu PSS „Społem" w Katowicach Wacław Słaby i przewodniczący Rady Nadzorczej Mieczysław Kasprzycki.
Po powitaniu i uroczystym otwarciu Jubileuszowego Spotkania odbyła się multimedialna prezentacja historii Spółdzielni Jubilatki. Obejrzano ciekawy film, obrazujący 135-letnie jej dzieje.
Następnie liderzy spółdzielczości, w towarzystwie gospodarzy, uhonorowali członków i pracowników katowickiej PSS „Społem" odznakami „Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego" i „Zasłużony dla Społem".
Potem były gratulacje, podziękowania i życzenia dla katowickich społemowców od przybyłych gości. Wielu z nich, wraz z życzeniami, przekazało pamiątkowe upominki, m.in. grawertony, puchary, wazony, obrazy i kwiaty. Prezes Zarządu KZRSS „Społem" Jerzy Rybicki wręczył prezesowi Wacławowi Słabemu okazały kryształowy puchar.
Po części oficjalnej, wszystkim 300 uczestnikom Jubileuszowego Spotkania podano obiad, podczas którego gremialnie śpiewano „Dwieście lat..." dla katowickiej PSS „Społem".
W części artystycznej wystąpił znakomity śląski tenor Sylwester Targosz-Szalonek z Zespołem Kameralistów im. Arcyksiężnej M.K. Habsburg. Wraz z artystą cała sala śpiewała „Usta milczą, dusza śpiewa ...".
Po programie artystycznym, poczęstunek przy muzyce zakończył Jubileuszowe Spotkanie.
PSS „Społem" w Katowicach z okazji swojego jubileuszu opublikowała w „Dzienniku Zachodnim" z dnia 29 lutego 2016 r. obszerny materiał informacyjny, opracowany przez Małgorzatę Kapela-Leks, pod tytułem: «„Społem znaczy razem" 1881-2016». Materiał ten pozwala poznać okoliczności powstania, historię i dzień dzisiejszy Spółdzielni Jubilatki.
Z materiału tego dowiadujemy się m.in., że Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem" w Katowicach to jedna z najstarszych spółdzielni spożywców w Polsce, nierozerwalnie związana z dziejami Śląska i Katowic. Stąd też w swojej ponad stuletniej historii znalazły odbicie wielkie zmiany polityczne zachodzące w XIX-XXI wieku. Z inicjatywy żarliwego propagatora spółdzielczości Karola Miarki powstała na Śląsku w Królewskiej Hucie – obecnie Chorzów, w 1871 r. „Spółka Spożywcza Poczciwych Wiarusów". Do 1881 r. powstało 27 takich stowarzyszeń, spośród których swój rodowód wywodzi katowicka spółdzielnia. Założenie spółdzielni pod nazwą Stowarzyszenie „Konsum Rozdzieleń-Szopienice" zostało zarejestrowane z uchwały grona robotników i urzędników Towarzystwa Kopalni Georg von Giesche na zebraniu w dniu 6 lutego 1881 r. w cechowni huty Wilhelmina w Szopienicach. Ówcześnie Spółdzielnia liczyła 1376 członków, a jej celem było tzw. „ujęcie spraw gospodarczych do rąk własnych", przy poparciu ówczesnego generalnego dyrektora zakładów spółki Giesche F. Bernhardiego. Towarzystwo Kopalni odstąpiło Spółdzielni bezpłatnie 3 lokale i dla ich urządzenia udzieliło nieoprocentowanej pożyczki w wysokości 30 tys. marek, którą spłacono w ciągu 3 lat. Pierwszy ze sklepów „Roździenianka" mieścił się przy ul. Obrońców Westerplatte 73, drugi o nazwie „Najstarszy" przy ul. F. Rybki 62, trzeci „Jubilat" przy ul. Krakowskiej. Sklepy te położone były na terenie trzech największych skupisk domów zamieszkałych przez pracowników huty „Gieschego".
Na walnym zgromadzeniu 12 stycznia 1890 r. zmieniono dotychczasową nazwę na Stowarzyszenie „Konsum Roździeń Szopienice". W 1902 r. wybudowano budynek biurowy w Dąbrówce Małej, dzisiejsza ul. Gen. Hallera 18, a członkami Rady Nadzorczej, jak i Zarządu, byli wyłącznie urzędnicy Towarzystwa Gieschego.
W okresie powstań Śląskich i plebiscytu, „Konsum" nie przerwał swojej działalności. Do 1924 r. księgi i zebrania prowadzone były w języku niemieckim, a w latach 1925 do 1934 r. w języku niemieckim i polskim równocześnie. Na Walnym Zebraniu w dniu 16 grudnia 1933 r. do Rady Nadzorczej wybrano 3 Polaków. Przełom nastąpił dopiero w 1934 r., kiedy to na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 8 września wybrano polską Radę Nadzorczą, której przewodniczącym został inż. Józef Lebiedzik, a prezesem dr Andrzej Michna. Kolejne Walne Zgromadzenie Delegatów w dniu 15 grudnia 1935 r. uchwaliło nowy Statut i nazwę na „Konsum Śląski Spółdzielnia Spożywców z odpowiedzialnością udziałami". Od tamtej pory nastąpił szybki rozwój Spółdzielni, z 12 sklepów w 1922 r. liczba wzrosła do 51 w 1937 r. Ponadto uruchomiono działalność produkcyjną, tj. wytwórnię wód gazowanych, przemiał zboża, palarnię kawy i wędzarnię śledzi. Obok działalności gospodarczej, polskie władze w Spółdzielni rozwinęły działalność społeczno-wychowawczą. „Konsum Śląski" działał do chwili wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. niemieckie władze okupacyjne odwołały Zarząd, a na jego miejsce mianowały niemieckiego zarządcę komisarycznego, który rozpoczął likwidację i po sprzedaniu majątku dnia 6.08.1942 r. nastąpiło ostateczne rozwiązanie Spółdzielni.
Po wyzwoleniu, w połowie lutego 1945 r. wznowiono działalność „Konsumu Śląskiego" w Dąbrówce Małej i „Konsumu Pracowników" w Chorzowie, które od początku pracowały wspólnie, a we wrześniu zostały formalnie połączone. Zabezpieczono sklepy przedwojenne i starano się o przydział nowych oraz rejestrowano członków, których do 31.12.1945 r. było już ponad 20 tys. Na Walnym Zgromadzeniu „Konsumu Śląskiego" w dniu 8.07.1945 r. zmieniono jego nazwę na „Śląską Spółdzielnię Spożywców z odpowiedzialnością udziałami", a jej siedzibę przeniesiono do Katowic. W tym czasie Spółdzielnia posiadała 71 sklepów i zajmowała się handlem detalicznym, pakowaniem i produkcją artykułów spożywczych. Na koniec 1947 r. Spółdzielnia prowadziła 158 sklepów, 7 podhurtown i 12 zakładów produkcyjnych.
W latach 1948-1988 spółdzielnia przechodziła wiele zmian organizacyjnych, by po przełomie ustrojowym w Polsce, w latach 1989-1995 przekazać właścicielom lub nowym użytkownikom 390 lokali handlowych, ponad 270 zakładów gastronomicznych oraz 27 zakładów produkcyjnych. Znacznemu ograniczeniu uległa własna baza magazynowa i administracja, które w nowych warunkach przestały być użyteczne. Ważnym wydarzeniem niejako kończącym lata minione i rozpoczynającym byt wolnorynkowy była aktualizacja rejestru członków w 1991 r. Nowy ustrój gospodarczy przyniósł wielkie wyzwania wynikające z konkurencji innych podmiotów handlowych, w tym obecnością zagranicznych sieciowych operatorów handlowych hiper i supermarketów. W szybkim tempie przystąpiono do modernizacji placówek handlowych, wyposażając je w nowoczesne urządzenia. W całej sieci wprowadzono samoobsługową formę sprzedaży, nowoczesne systemy informatyczne łączące system finansowo-księgowy przedsiębiorstwa z kasami fiskalnymi, a także rachunek ekonomiczny do każdego sklepu i zakładu produkcyjnego.
W pierwszych latach XXI wieku rozwijająca się konkurencja na rynku wpłynęła na zaniechanie w Spółdzielni prowadzenia działalności nie przynoszących efektów ekonomicznych, a wymagających dużych nakładów finansowych na poprawę stanu technicznego. Działalność handlową w zakresie branży przemysłowej w 2002 r. ograniczono do domów handlowych, „Zenit" i „Skarbek". Natomiast działalność produkcyjną skoncentrowano w 2003 r. w zmodernizowanym Zakładzie Piekarsko-Ciastkarskim przy ul. Chorzowskiej 73a. Nie zagospodarowane nieruchomości przekazano w dzierżawę lub za zgodą Przedstawicieli Członków sprzedano, przeznaczając uzyskane środki finansowe na modernizację i remonty pozostałych obiektów z majątku trwałego spółdzielni. W latach 2003-2015 podjęto i zakończono kompleksową modernizację DH „Zenit" obejmującą: uruchomienie na parterze Salonu Mody, wymianę przeszklonej fasady pięter handlowych w DH „Zenit', adaptację piwnic na pomieszczenia socjalno-magazynowe oraz budowę dźwigu towarowego, zabudowę podcieni zwiększającą powierzchnię handlową, generalną modernizację samu spożywczego, przebudowę holu i wejścia głównego, termomodemizację elewacji wraz z wymianą okien w części biurowej oraz montaż nowego, ale nawiązującego do pierwotnego wzoru neonu „Zenit". Prace modernizacyjne objęły także Galerię „Skarbek", a przeprowadzona rozbudowa parteru wraz z wykonaniem przeszklonych wind zewnętrznych stały się wizytówką Spółdzielni. W kolejnych latach przeprowadzono modernizację I i II piętra handlowego w Galerii „Skarbek", w wyniku czego we wrześniu 2007 r. otwarto Salon „Eleganza" na I piętrze, a w listopadzie 2010 r. uruchomiono nowe stoiska handlowe na
II piętrze, a pozostałe przeszklone boksy przeznaczone dla najemców. W styczniu 2013 r. przeniesiono Salon Mody zlokalizowany w „Zenicie" do Galerii „Skarbek", rozszerzając działania branży odzieżowej w Salonie „Eleganza". W październiku 2015 r. przeniesiono sklep zlokalizowany na I piętrze DH „Zenit" do Galerii „Skarbek" koncentrując branże „Wszystko Dla Domu" na II piętrze. Sieć placówek detalicznych „Społem" w Katowicach systematycznie rozwija się dostosowując swoją ofertę do oczekiwań klientów i wymogów rynku. Konsekwentnie buduje wizerunek sklepów nowoczesnych i przyjaznych, w których priorytetem jest profesjonalizm obsługi i jakość oferowanych produktów.
Placówki spożywcze codziennie oferują produkty świeże o najwyższej jakości tj.: pieczywo i wyroby cukiernicze własnego wypieku, mięso, wędliny, drób, nabiał, owoce i warzywa.
W 2009 r. zakupiono nieruchomość, w której uruchomiono nowy sklep spożywczy w Katowicach przy ul. Wietnamskiej. Sieć placówek detalicznych jest stale modernizowana. Obecnie wszystkie posiadają klimatyzację, co poprawia warunki pracy oraz komfort obsługi klientów. W 2010 r. zakończono proces komputeryzacji ewidencji i rozliczeń sprzedaży oraz zapasów towarów w całej sieci „Społem" w Katowicach. Dzięki konsekwentnie prowadzanej jednakowej wizualizacji zewnętrznej i wewnętrznej, sklepy Spółdzielni są identyfikowane przez mieszkańców jako silna rodzima sieć handlowa. W 1996 r. uruchomiono program „Karta Klienta Społem" w celu wzmocnienia relacji z klientami. Karta uprawniała do korzystania z bonifikaty przy zakupach towarów w placówkach Spółdzielni. W celu dalszej poprawy obsługi stałych klientów, w październiku 2012 roku wprowadzono nowy program lojalnościowy „Uśmiechnięte Zakupy", zastępując dotychczas istniejący. 0 rosnącej popularności programu lojalnościowego świadczą liczby. Od początku jego funkcjonowania liczba aktywnych uczestników systematycznie rośnie i na koniec 2015 roku wynosiła ponad 18 tys. stałych klientów, a ilość transakcji przekroczyła 880 tys., stanowiąc około 15 % ich ogólnej liczby.
W roku 2008 z inicjatywy „Społem" w Katowicach powołano Grupę Zakupową, która na koniec 2015 r. zrzeszała 15 podmiotów gospodarczych w większości spółdzielni spod znaku „Społem" oraz Gminnych Spółdzielni. Dzięki ścisłej współpracy z naszymi Partnerami
z Grupy Zakupowej Południe udało się zapewnić ponad 200 sklepom z województwa śląskiego, małopolskiego, dolnośląskiego konkurencyjne warunki zakupowe, pozwalające na budowanie oferty asortymentowej odpowiadającej potrzebom coraz bardziej wymagających konsumentów. Jednocześnie korzyści ze wspólnych, zintegrowanych działań zwiększyły szanse członków Grupy na skuteczne rywalizowanie z rosnącą konkurencją.
Ważną działalnością Spółdzielni jest własna produkcja pieczywa i wyrobów ciastkarskich. W Zakładzie Piekarsko-Ciastkarskim z powodzeniem łączy się tradycyjne receptury z nowoczesnymi metodami produkcji, która obejmuje ponad 50 asortymentów chleba i bułek oraz ponad 100 rodzajów ciast. Atutem produkcji są własne, sprawdzone receptury oraz stosowanie surowców najwyższej jakości. W 2008 r. w konkursie o Śląski Znak Jakości w branży spożywczej produkty wyróżniono medalem wyrób ciastkarski „Mieszanka luksusowa", a Znakiem Śląskiej Jakości „Chleb Młodości". W 2015 r. jakość wyrobów piekarsko-ciastkarskich doceniła Loża Ekspertów działająca pod patronatem Ministerstwa Rolnictwa. W prestiżowym programie „Doceń polskie" produkty: chleb żytni razowy, sernik i rogaliki półfrancuskie otrzymały certyfikat i tytuł „Top Produkt".
W ramach Zakładu Eksploatacji Bazy prowadzono działalność związaną z utrzymaniem technicznym obiektów Spółdzielni oraz z wynajmem powierzchni handlowych, usługowych, magazynowych, reklamowych i terenów. W 2015 r. funkcjonowały 304 umowy najmu dotyczące 37 tys. m² różnego rodzaju powierzchni. W latach 2013/2014 Spółdzielnia wykupiła ponad 8,9 hektara gruntów przekształcając ich użytkowanie wieczyste we własność. Obecny potencjał gospodarczy Spółdzielni to: 60,6 tys. m² powierzchni użytkowej budynków
i lokali, 111,8 tys. m² powierzchni gruntów z czego 102,5 tys. m² stanowi własność Spółdzielni. Na dzień 31.12.2015 r. Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem" w Katowicach prowadziła działalność gospodarczą w: 31 sklepach spożywczych, 2 sklepach przemysłowych oraz w Zakładzie Piekarsko-Ciastkarskim. W Spółdzielni zatrudniano 464 osoby, w tym 421 kobiet i 43 mężczyzn. Na koniec 2015 r. spółdzielnia liczyła 359 członków. Jako jedna z nielicznych Spółdzielni w Polsce, w której działają Komitety Członkowskie, których członkowie wspierają służby handlowe w doskonaleniu wizerunku naszych sklepów. Dla zwiększenia więzi członków ze Spółdzielnią od 2008 r. wprowadzono Kartę Członkowską, która umożliwia elektroniczną rejestrację wartości zakupów dokonywanych we wszystkich spółdzielczych placówkach handlowych. Zarejestrowana na Karcie wartość zakupów członka Spółdzielni jest podstawą do rozliczenia i podziału dywidendy między posiadaczy udziałów. Z nadwyżki bilansowej za lata 2010-2014 przeznaczyliśmy na wypłatę dywidendy od zakupów kwotę 400 tys. zł. W tym samym okresie na dywidendę wynikającą z oprocentowania udziałów przeznaczono 542,6 tys. zł. Na dzień 31.12.2015 r. fundusz udziałowy wynosił 1.154.919 zł i w stosunku do 2010 r. wzrósł o 183%. W całej swojej historii Spółdzielnia aktywnie działała na rzecz nie tylko swoich członków, ale w równym stopniu na rzecz mieszkańców naszego miasta i regionu.
Potwierdzeniem jakości i skuteczności działań Spółdzielni jest przyznanie jej nagród: „Śląski Kupiec", „Gazela Biznesu", Złota „Odznaka Honorowa za zasługi dla województwa śląskiego". Powstanie, historia i dzień dzisiejszy „Społem" Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Katowicach jest wysiłkiem wielu pokoleń członków i pracowników, którzy wpływali na jej kształt i rozwój.
