Jubileusz 40-lecia działalności SDH „Central" w Białymstoku
W dniu 28 stycznia br. w Białymstoku na gali w społemowskiej „Astorii" spółdzielcy miejscowej „Społem Powszechnej Spółdzielni Spożywców, z goździkami w rękach, świętowali 40-lecie działalności swojego Spółdzielczego Domu Handlowego „Central". To właśnie goździki, charakterystyczne dla uroczystości sprzed lat, wręczane były spółdzielcom w podziękowaniu za ich pracę.
Wspomnieniami, filmami i pokazem tanecznym Akademii Tańca przypomniana została historia „Centralu" – ikony białostockiej architektury, świadka i uczestnika przemian ustrojowych i gospodarczych. Dawne klimaty przypominały utwory z lat 70-tych płynące z głośników, takie jak: „Tyle słońca w całym mieście" Anny Jantar czy „40 lat minęło, jak jeden dzień" Andrzeja Rosiewicza.
Spółdzielcy od lat związani z firmą – kilkadziesiąt kobiet i jeden mężczyzna: Tadeusz Stankiewicz, dyrektor „Centralu" – zostali uhonorowani odznaczeniami „Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego" i „Zasłużony dla Społem".
Zaprezentowano również najnowszą kolekcję marki „Eleganza", której SDH „Central" jest współwłaścicielem.
W uznaniu zasług białostockiej „Społem" PSS, jako partnera i pracodawcy, na gali obecny był nie tylko prezydent miasta Tadeusz Truskolaski, ale i dwaj wiceprezydenci.
Społemowscy goście, w tym przedstawiciele istniejącego od 20 lat Porozumienia Domów Handlowych „Społem", nie szczędzili białostockim spółdzielcom najwyższych pochwał. Podkreślano ich umiejętności i osiągnięcia.
Gościem jubileuszowej imprezy była m.in. Krystyna Sosińska, była prezes, która przeprowadziła białostocką „Społem" PSS przez wiele gospodarczych burz.
Pierwszy kawałek ogromnego urodzinowego tortu ukroił i podał gościom Mieczysław Dąbrowski, prezes Zarządu „Społem" PSS w Białymstoku.
Budowa „Centralu" trwała cztery lata – od 1972 do 1976 roku. Ten nowoczesny sklep w samym sercu Białegostoku otwarto w styczniu 1976 roku.
W 2009 roku SDH „Central" trafił na szlak architektury PRL, zaprojektowany przez Fundację Uniwersytetu w Białymstoku. W artykule redaktora Andrzeja Kłopotowskiego pt.: „Nasz czterdziestolatek", opublikowanym w „Gazecie Wyborczej – Białystok", z okazji jubileuszu „Centralu", czytamy o nim m.in.: „(...)Dziś Central to dla jednych relikt minionej epoki. Coś, co stoi w środku miasta i szpeci. Dla innych to obiekt cenny. Intrygujący swą architekturą. Nie dziwi więc, że znalazł się na szlakach turystycznych. Central już w 2009 roku trafił na szlak architektury PRL przygotowany przez Fundację Uniwersytetu w Białymstoku.
– Do konstrukcji budynku użyto stalowego szkieletu, ważącego bagatela 300 ton, a także popularnych wówczas prefabrykatów. Jedno i drugie wykonały miejscowe przedsiębiorstwa – Kolejowe Zakłady Konstrukcji Stalowych w Starosielcach oraz białostocki Fadom. W dniu otwarcia sklep zatrudniał 272 osoby! Obuwie, odzież, tkaniny, sprzęty gospodarstwa domowego, radia i telewizory oraz inne artykuły sprzedawano na ogromnej jak na tamte czasy powierzchni 3,5 tys. m kw. – czytamy w przewodniku po szlaku.
Znalazł się też na białostockim szlaku modernizmu opracowanym przez Sebastiana Wichra. Autor tak opisuje ten obiekt:
– Spółdzielczy Dom Handlowy „Central", zaprojektowany w stylu późnego modernizmu przez Annę Petecką z warszawskiego Biura Studiów i Projektów MHW. Stalową konstrukcję tego obiektu pokrywa ażurowa, aluminiowa elewacja. Pierwotnie budynek zdobił neon Społem, projektu Ewy Stankiewicz z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, w latach późniejszych zastąpiony neonem białostockiej malarki Teresy Bejnarowicz-Kowiazo. (...)".
