24. Ogólnopolski Sejmik Spółdzielczości Uczniowskiej
Około 100 przedstawicieli spółdzielni uczniowskich z całego kraju wzięło udział w 24. Ogólnopolskim Sejmiku Spółdzielczości Uczniowskiej, który odbył się 20 czerwca br. w Domu Spółdzielczości Pracy. Sejmik był okazją do podsumowania działań Fundacji Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej oraz refleksji nad stanem najmłodszej branży spółdzielczej w Polsce. Ogłoszono także wyniki konkursu plastycznego FRSU „Poznaj naszą spółdzielnię" oraz konkursu o Puchar Krajowej Rady Spółdzielczej na najlepszy fotoreportaż o spółdzielni uczniowskiej w roku szkolnym 2022/2023.
Zaproszenie na Sejmik przyjęło wielu reprezentantów instytucji spółdzielczych i oświatowych. Obecni byli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej, Warszawskiego Instytutu Bankowości oraz organizacji związanych z promocją ekonomii społecznej. Krajową Radę Spółdzielczą reprezentował Zastępca Prezesa Zarządu Ryszard Jaśkowski, Związek Lustracyjny Spółdzielni - Prezes Zarządu Janusz Paszkowski, Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni „Samopomoc Chłopska" - Prezes Zarządu Aneta Englot, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych - Prezes Zarządu Cezary Miżejewski. Zaproszenie najmłodszych spółdzielców przyjął też Krzysztof Pietraszkiewicz, długoletni Prezes Związku Banków Polskich. Gości powitał Zdzisław Zatorski Przewodniczący Rady Fundacji Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej, ale szybko przekazał mikrofon członkom Spółdzielni Uczniowskiej Pokemon z Włoszczowej, Klaudii Synowiec i Krzysztofowi Lubińskiemu, gdyż tradycją sejmików SU jest, że młodzież sama prowadzi obrady.
Jako pierwszy o zabranie głosu poproszony został Cezary Miżejewski, który w krótkiej prezentacji „Kartki z historii. Dlaczego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości" przypomniał podstawy ruchu spółdzielczego. Podkreślił, że do jego rozwoju potrzebne są trzy czynniki: spółdzielnie, ich wspólna organizacja oraz odpowiednia promocja. Następnie Danuta Bogucka, przedstawicielka „Społem" Warszawskiej Spółdzielni Spożywców „Śródmieście" wspominała początki współpracy z Zespołem Szkół Specjalnych nr 105 w Warszawie, zapoczątkowanej w 2016 r. dzięki warsztatom KRS „Spółdzielnie uczniowskie szkołą aktywności". Owocem uczestnictwa w programie jest wspierana przez WSS Spółdzielnia Uczniowska „Pychotka", której członkowie wraz z opiekunką Beatą Boguszewską byli obecni na spotkaniu. Wyrazy uznania dla nauczycieli, którzy poświęcają własny czas, by opiekować się spółdzielniami uczniowskimi przekazał Janusz Paszkowski. Prezes ZLSP podziękował także członkom Fundacji Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej i przedstawicielom spółdzielni dorosłych za to, że propagują spółdzielczość wśród najmłodszych.
Następnie Anna Bulka, Prezes Zarządu FRSU, przedstawiła dane dotyczące spółdzielni uczniowskich. Jak podkreśliła, jest to ruch bardzo dynamiczny, który trudno ująć w ramy statystyki. Ciągłe zmiany systemu oświaty nie sprzyjają ciągłości tych organizacji, wiele spółdzielni zniknęło np. wraz z likwidacją gimnazjów. Przed pandemią w bazie Fundacji znajdowało się ok. 800 SU, z których największe liczyły do 200 członków. Najstarsze powstały zaraz po II wojnie światowej, ale to w latach 60 XX w. nastąpił masowy rozwój tego ruchu. O jego „długim trwaniu" świadczy np. SU „Miś" ze Szkoły Podstawowej w Gumniskach, działająca od 1948 r. Organizacje spółdzielcze i oświatowe już przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości zauważały potrzebę przygotowania dzieci do współdziałania poprzez spółdzielczość. Dziś niektóre spółdzielnie są zakładane w szkołach na wniosek rodziców, którzy sami będąc członkami SU w latach swojego dzieciństwa, chcieliby „zarazić" tą działalnością swoje dzieci. Daje to bardzo wiele radości - podkreśliła Anna Bulka. Poparciem tych słów było wystąpienie Anety Englot, która wspomniała, że jeszcze w liceum była prezeską spółdzielni uczniowskiej i miała przyjemność uczyć się spółdzielczości w praktyce. - Mogłam negocjować ceny, planować zakupy oraz sprzedaż, organizować walne zgromadzenia, imprezy i wycieczki klasowe - podkreśliła. - Tego nie da się nauczyć z książek, to zostaje na zawsze. Działalność obecnej Prezes KZRS „S.Ch." na rzecz spółdzielni uczniowskich nie skończyła się na szkole średniej - w 2016 r. Aneta Englot prowadziła w Krajowej Radzie Spółdzielczej projekt dotyczący rozwoju spółdzielni uczniowskich.
O edukacji w zakresie przedsiębiorczości poprzez działalność w SU mówił Waldemar Zbytek, Prezes Zarządu Warszawskiego Instytutu Bankowości. Instytut, powołany przez Związek Banków Polskich, zajmuje się m.in. promocją edukacji ekonomicznej w polskich szkołach. Jeden z jego programów - „Przygody przedsiębiorczego Dżeka" - oparty został na książce Janusza Korczaka „Bankructwo małego Dżeka" opowiadającej o perypetiach spółdzielni uczniowskiej. W 2024 r. minie 100 lat od ukazania się tej ważnej z punktu widzenia edukacji ekonomicznej książeczki, a do polskich szkół wdrożony zostanie przedmiot „Biznes i zarządzanie". Z tego m.in. powodu Instytut rozpoczął starania mające na celu ogłoszenie roku 2024 „Rokiem edukacji ekonomicznej". Pomysł ten poparło już ok. 700 podmiotów i instytucji, które wystąpią ze stosownym wnioskiem do Marszałek Sejmu RP. Dla SU będzie to możliwość udziału w nowych, interesujących projektach. Sejmik, na którym zdecydowaną większość stanowiła młodzież, także stał się polem działań edukacyjnych. Adrian Kurowski, Dyrektor Generalny VISA w Polsce, przeprowadził wśród jego uczestników quiz z nagrodami.
Na zakończenie Sejmiku ogłoszone zostały wyniki dwóch konkursów. W konkursie plastycznym „Poznaj naszą spółdzielnię" zwyciężyła SU „Szarotka" z Jordanowa, a II i III miejsca zajęły kolejno SU „Pychotka" z Warszawy i SU „Maja" z Niekłania Wielkiego. Natomiast puchary Krajowej Rady Spółdzielczej w konkursie na najlepszy fotoreportaż trafiły do SU „Jabłuszko" w Przytyku i SM „Z Sercem" z Mieczysławowa. Gratulacje w imieniu Krajowej Rady Spółdzielczej przekazał Ryszard Jaśkowski, podkreślając, że spółdzielczości dorosłych zawsze będzie dbać o rozwój spółdzielczości uczniowskiej. - Dzisiaj siedzicie na tej sali - zwrócił się do młodzieży - ale nie wiecie co będziecie robić za 10 lat. Ja zapraszam do spółdzielczości. Jeśli już macie w sobie ducha spółdzielczego, to bądźcie mu wierni i kultywujcie wartości solidarności, demokracji, uczciwości i współpracy.
Ryszard Jaśkowski zaprosił uczestników Sejmiku do odwiedzenia Muzeum Historii Spółdzielczości w Polsce, gdzie nasza redakcja przygotowała specjalną wystawę poświęconą najmłodszej branży spółdzielczej. Znalazły się na niej archiwalne wydawnictwa poświęcone SU i SKO, dokumenty księgowe, protokoły zebrań SU z lat 30. XX w. Największym zainteresowaniem cieszyły się jednak fotografie z życia spółdzielni uczniowskich z lat 60. i 70., które ukazują ówczesne sklepiki szkolne, akademie i akcje prowadzone przez SU, a przy okazji modę i styl życia w czasach PRL (w tym obowiązkowe wówczas mundurki szkolne) na co dziś patrzy się z pewną nostalgią.
